Η αντιμετώπιση ενός ΧΒΡΠ περιστατικού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (είδος, ποσότητα και καθαρότητα ΧΒΡΠ παράγοντα, μέθοδος διασποράς, χώρος, μετεωρολογικές συνθήκες, κλπ.). Επομένως δεν είναι η ίδια για κάθε περίπτωση.
Παρόλα αυτά οι βασικές ενδεδειγμένες ενέργειες συνοψίζονται στα εξής:
- Μειώστε το χρόνο παραμονής στο επικίνδυνο περιβάλλον και επομένως της έκθεσης στον ΧΒΡΠ παράγοντα.
- Απομακρύνετε το ΧΒΡΠ παράγοντα από το σώμα σας.
- Απομακρυνθείτε από το χώρο του περιστατικού και παραμείνετε σε ασφαλή χώρο.
- Εφαρμόστε τις οδηγίες των αρμοδίων Αρχών και συνεργαστείτε με το προσωπικό τους.
Στη συνέχεια παρατίθενται οι γενικές οδηγίες που πρέπει να ακολουθήσετε έως ότου σας δοθούν ειδικές οδηγίες από τις αρμόδιες Αρχές. Επιπλέον, συμβουλευτείτε και τις οδηγίες για τα τεχνολογικά ατυχήματα.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ
Αν βρεθείτε σε χώρο όπου είναι αντιληπτή η απελευθέρωση ΧΒΡΠ παράγοντα
- Διατηρείστε την ψυχραιμία σας και μην πανικοβάλλεστε.
- Αν το περιστατικό συμβεί σε ανοικτό χώρο απομακρυνθείτε από την περιοχή πεζή χωρίς να αγγίξετε τίποτε. Μην απομακρυνθείτε πάρα πολύ και μην χρησιμοποιήσετε δημόσια ή ιδιωτικά μέσα μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικό, μετρό, ταξί, αυτοκίνητα, μηχανάκια). Κάτι τέτοιο ίσως προκαλέσει διασπορά του επικίνδυνου παράγοντα στα μέσα μεταφοράς και τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η εξάπλωση του προβλήματος θα δυσχεράνει και την προσφορά βοήθειας προς εσάς.
- Αν το περιστατικό συμβεί σε κλειστό χώρο, κλείστε τα επιμέρους συστήματα εξαερισμού και το κεντρικό, βγείτε από το κτίριο και περιμένετε τις Aρχές.
- Προφυλαχθείτε μπαίνοντας στο πλησιέστερο κτίριο που δεν έχει υποστεί ζημιές. Σε περίπτωση έκρηξης σε ανοιχτό χώρο αν παραμείνετε ή καταφύγετε σε κλειστό χώρο μειώνεται η έκθεσή σας σε ΧΒΡΠ παράγοντες.
- Αφού βρεθείτε σε «ασφαλή» χώρο βγάλτε τα ρούχα σας το συντομότερο δυνατόν. Προσέξτε να μην εκθέσετε περισσότερο στους ΧΒΡΠ παράγοντες τα ευαίσθητα σημεία και τις περιοχές εισόδου του οργανισμού σας (μάτια, μύτη και στόμα). Πλυθείτε με άφθονο νερό μόνοι σας ή καλύτερα ανά δύο ώστε να είναι δυνατός ο καλύτερος καθαρισμός στα δύσκολα σημεία και μέρη του σώματος (πίσω από τα αυτιά, μάτια, μασχάλες κλπ.). Τοποθετείστε τα ρούχα σε πλαστική σακούλα που κλείνει καλά.
- Αν δεν είναι εφικτό να βγάλετε όσα ρούχα είναι δυνατόν (και αν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες) περιμένετε τις δυνάμεις που θα αναλάβουν το έργο της απολύμανσης/απορρύπανσής σας.
Να είστε προετοιμασμένοι ότι:
1) θα πρέπει να βγάλετε ή να σας βγάλουν τα ρούχα (μερικά από αυτά σκίζοντας τα ή κόβοντάς τα με ψαλίδι). Θα χρειαστεί να στέκεστε χωρίς ρούχα μπροστά σε άγνωστους και γνωστούς ανθρώπους. Είναι απαραίτητο για την καλύτερη δυνατή προστασία της υγείας σας.
2) Αν φοράτε κοσμήματα ή συναισθηματικής αξίας αντικείμενα θα πρέπει να τα παραδώσετε στο προσωπικό που θα σας απορρυπάνει. - Αν μεταφέρετε παιδιά ή βρέφη θα σας επιτραπεί να τα έχετε μαζί σας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας απορρύπανσής σας.
- Συνεργαστείτε με το προσωπικό των υπηρεσιών που έχουν ως αποστολή την αντιμετώπιση του συμβάντος για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα (τη δική σας υγεία). Ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες που σας δίνουν και μην διαφωνείτε.
- Μην παραξενευτείτε αν δείτε το προσωπικό των υπηρεσιακών δυνάμεων να φορά προστατευτικό εξοπλισμό που εσείς βέβαια δεν έχετε. Η προστασία τους είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί η μεγαλύτερη προσφορά βοήθειας σε εσάς.
- Μην ξεχνάτε να αναφέρετε στις Aρχές οτιδήποτε παρατηρείτε.
Αν εκτεθείτε σε κάποιο ΧΒ παράγοντα χωρίς να το γνωρίζετε
- Ίσως εμφανίσετε συμπτώματα που μοιάζουν με ίωση ή κρυολόγημα δηλ. πυρετό, βήχα, κοιλιακούς ή μυϊκούς πόνους κλπ. (π.χ. βιολογικό παράγοντα) ή συμπτώματα έκθεσης σε τοξική χημική ουσία (π.χ. «μουστάρδα», φυτοφάρμακο).
- Παρακολουθείστε προσεκτικά την ενημέρωση (αν έχει γίνει) από τις αρμόδιες Αρχές και δείτε αν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στις ανακοινώσεις. Διαφορετικά ενημερώστε τις Αρχές.
- Επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον ιατρό σας ή με ιατρικές υπηρεσίες και μην παρουσιάζεστε σε χώρο παροχής ιατρικής φροντίδας (νοσοκομείο, ιατρείο) χωρίς προηγουμένως να έχετε ενημερώσει.
ΑΝΘΡΑΚΑΣ
ΠΡΙΝ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (Προληπτικές ενέργειες)
- Γνωρίζω τα πραγματικά στοιχεία για τον άνθρακα.
- Προσέχω και αναγνωρίζω την «ύποπτη» αλληλογραφία.
- Δεν ανοίγω την «ύποπτη» αλληλογραφία.
Κατάλογος κριτηρίων για μία κατ' αρχήν αξιολόγηση ενός αντικειμένου (φακέλου ή δέματος) ως υπόπτου.
Εφόσον πληρούνται κριτήρια από τον κατάλογο που ακολουθεί, ο φάκελος ή το δέμα θεωρείται ύποπτο.
- Άγνωστος ή μη Αναμενόμενος Αποστολέας από Μη αναμενόμενη περιοχή.
- Χώρα προελεύσεως αντικειμένου.
- Μη ύπαρξη αποστολέα, ή ασαφή στοιχεία αλληλογραφίας (π.χ. διεύθυνση αποστολέα η οποία δεν επιβεβαιώνεται, κλπ).
- Λανθασμένος παραλήπτης.
- Ύπαρξη των ενδείξεων «Προσωπικό» ή «Εμπιστευτικό» χωρίς αναγραφή του αποστολέα.
- Έλλειψη γραμματοσήμων ή σήμανσης από μηχανή χρέωσης ταχυδρομικών τελών.
- Έλλειψη σφραγίδας ταχυδρομείου.
- Η σφραγίδα του ταχυδρομείου δεν ταιριάζει με τη διεύθυνση του αποστολέα.
- Χρήση υπερβολικού αριθμού γραμματοσήμων ή υλικού όπως κολλητική ταινία, σχοινί, κορδόνια.
- Χώρα προελεύσεως αντικειμένου
- Αίσθηση κοκκώδους υλικού-κόνεως κατά την ψηλάφιση.
- Ύπαρξη διάχυτης οσμής.
- Ύπαρξη (ελαιώδους) κηλίδας ή υγρός φάκελος.
- Το αντικείμενο έχει βάρος που δεν ταιριάζει με το μέγεθός του ή έχει ασυνήθιστο σχήμα.
- Χώρος, κοινωνική σημασία, κοινωνικοοικονομική θέση παραλήπτη.
Τονίζεται ιδιαίτερα ότι αν με βάση τα παραπάνω κριτήρια το αντικείμενο θεωρηθεί ύποπτο, είναι πολύ σημαντικό, να μην ανοιχτεί σε καμιά περίπτωση και να παραμείνει στο σημείο στο οποίο βρέθηκε.
Συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στο χώρο της εργασίας σας και στο τελευταίο κριτήριο.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ
Κλειστό ύποπτο αντικείμενο
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας - Μην πανικοβάλλεστε.
- Μην ανοίγετε και μην ανακινείται τον φάκελο ή το δέμα.
- Μην ακουμπήσετε τα χέρια σας στο πρόσωπό σας.
- Τοποθετήστε τον σε μία πλαστική σακούλα, αν δεν έχετε, καλύψτε το με ένα ρούχο, κάποιο χαρτί ή αντικείμενο.
- Κλείστε το κλιματιστικό και όποια παράθυρα είναι ανοιχτά.
- Εκκενώστε το χώρο στον οποίο βρέθηκε το ύποπτο αντικείμενο.
- Κλείστε την πόρτα και απαγορεύστε την πρόσβαση στο χώρο.
- Πλύνετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό.
- Ειδοποιήστε μία από τις αρμόδιες αρχές ΕΛΑΣ (100), ΚΕΕΛΠΝΟ (210 5212000), ΠΣ (199), ΓΓΠΠ (210 3359900) εάν είστε στο σπίτι σας ή κάποιον προϊστάμενο στο χώρο εργασίας σας.
- Δώστε στις αρμόδιες αρχές κάθε στοιχείο που θα σας ζητήσουν, ώστε να αξιολογήσουν το περιστατικό.
- Περιμένετε την άφιξη του ΚΕΕΛΠΝΟ και της ΕΛΑΣ ή την περαιτέρω επικοινωνία με κάποια από τις παραπάνω υπηρεσίες.
- Ενώ περιμένετε τις αρμόδιες Αρχές, καταγράψτε όλα τα άτομα που βρίσκονταν στο χώρο που βρέθηκε το ύποπτο αντικείμενο ή ήρθαν σε επαφή με αυτό πριν και φροντίστε να μην απομακρυνθούν.
- Δώστε τον παραπάνω κατάλογο στον προσωπικό της ΕΛΑΣ ή του ΚΕΕΛΠΝΟ.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δοθούν.
Ανοικτό ύποπτο αντικείμενο και έχει διαρρεύσει σκόνη
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας - Μην πανικοβάλλεστε.
- Μην προσπαθήσετε να καθαρίσετε την σκόνη.
- Μην μετακινήσετε τον φάκελο ή το δέμα.
- Σκεπάστε τον φάκελο ή το δέμα με ένα χαρτί ή ένα ρούχο ή κάποιο άλλο αντικείμενο με προσεχτικές κινήσεις ώστε να μην δημιουργήσετε δυνατά ρεύματα αέρος.
- Κλείστε το κλιματιστικό του χώρου και όλου του κτιρίου εάν υπάρχει.
- Κλείστε τα παράθυρα και την πόρτα προσεκτικά ώστε να μην δημιουργήσετε δυνατά ρεύματα αέρος.
- Εκκενώστε τον χώρο στον οποίο βρέθηκε το ύποπτο αντικείμενο.
- Απαγορεύστε την πρόσβαση στον χώρο.<
- Πλύνετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό.
- Ειδοποιήστε μία από τις αρμόδιες αρχές ΕΛΑΣ (100), ΚΕΕΛΠΝΟ (210 5212000), ΠΣ (199), ΓΓΠΠ (210 3359900) εάν είστε στο σπίτι σας ή κάποιον προϊστάμενο στο χώρο εργασίας σας.
- Δώστε στις αρμόδιες αρχές κάθε στοιχείο που θα σας ζητήσουν, ώστε να αξιολογήσουν το περιστατικό.
- Περιμένετε την άφιξη του ΚΕΕΛΠΝΟ, της ΕΛΑΣ, του ΠΣ ή την περαιτέρω επικοινωνία με κάποια από τις παραπάνω υπηρεσίες.
- Ενώ περιμένετε τις αρμόδιες αρχές, καταγράψτε όλα τα άτομα που βρίσκονταν στο χώρο που βρέθηκε το ύποπτο αντικείμενο ή ήρθαν σε επαφή με αυτό πριν και φροντίστε να μην απομακρυνθούν.
- Βγάλτε τα ρούχα που έχουν μολυνθεί και τοποθετείστε τα σε πλαστική σακούλα και κλείστε την ερμητικά.
- Πλύνετε όλο το σώμα σας με σαπούνι και νερό.
- Δώστε τον παραπάνω κατάλογο στον προσωπικό της ΕΛΑΣ ή του ΚΕΕΛΠΝΟ.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δώσουν οι γιατροί και οι αρμόδιες Αρχές.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ
- Εάν οι γιατροί αποφασίσουν να εφαρμόσουν χημειοπροφύλαξη δηλ. να σας δώσουν αντιβιοτικά ακολουθήστε χωρίς παρέκκλιση τις οδηγίες τους.
- Ενημερώστε τους για οτιδήποτε περίεργο παρατηρήσετε σχετικά με την υγεία σας.
- Παρακολουθείτε τις επίσημες ανακοινώσεις των αρμοδίων Αρχών.
Αρμόδιες Αρχές:
- ΕΛ.ΑΣ.: Ελληνική Αστυνομία
- ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.: Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων
- Π.Σ.: Πυροσβεστικό Σώμα
- Γ.Γ.Π.Π.: Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας